Een korte introductie tot de architecturale parel van de Vendée ... Stad van kunst en geschiedenis  –

Net als de rest van de Vendée, heeft het gebied van vandaag de prachtige stad Fontenay-Le-Comte al sinds de prehistorie nederzettingen gezien. Het land was rijk aan wild voor de jacht en op dat moment grenst het gebied ook aan de Golf van Poitou, wat een overvloedige visvangst betekende.

Fontenay was daarom lange tijd een haven aan de oceaan. Op de kleine eilandjes in de Golf kregen de abdijen vorm onder Romeins bewind. Gedurende de volgende eeuwen gebruikten monniken een ingenieuze manier om het land te claimen en het vruchtbaar te maken, waardoor een uitgestrekt landschap van kanalen werd gecreëerd voor transport en irrigatie, tegenwoordig bekend als de Marais Poitevin.

De stad moet toen al mooi zijn geweest. In de wijk La Fontaine kleurden baden, herbergen en Romeinse villa's met hun beroemde dakpannen, de heuvel. Een bloeiende handel werd gedaan op wat nu bekend staat als de Place Bélliard. Lord Thiverçay, eerste leider van de stad, was de eigenaar van de Mines de Melle, zilvermijnen gelegen tussen Niort en Limoges die nog steeds kunnen worden bezocht en misschien een dagtocht waard zijn. Thiverçay sloeg ook munt en introduceerde een belasting op Fontenay.

Toen de Vikingen arriveerden met hun machtige schepen, plunderden ze de stad. In het midden van de tiende eeuw  kende het gebied opnieuw schade, deze keer door meerdere aardbevingen. Het landschap veranderde verder.

In de 11e eeuw zetten de Graven van Poitou hun stempel op de stad door een groot kasteel te bouwen op de kliffen bij de Vendée rivier (het origineel was waarschijnlijk een houten kasteel). In de 12e eeuw, na de dood van koning Hendrik II gaf Eleanor van Aquitaine (1122-1204, geboren in het nabijgelegen Nieul-sur-l'Autise en Koningin van Frankrijk en Engeland) de uitgestrekte gebieden die ze had geërfd bij de dood van haar vader door aan haar zoon Richard Leeuwenhart (1157-1199). Haar bezittingen omvatten ook het kasteel van Fontenay.

De koningen van Engeland regeerden het territorium (op dit moment Plantagenet) tot 1259. Maar in het Verdrag van Parijs gaf koning Hendrik III van Engeland (1207-1272, zoon van Cathérine de Médici) het aan Frankrijk over.

Dit gebied bestond uit Normandië, Maine, Anjou en Poitou. Het dorp bloeide in de dertiende eeuw. Fontenay werd officieel de hoofdstad van Neder-Poitou genoemd en werd een bolwerk met stadsmuren en torentjes. De ruïnes van het middeleeuwse kasteel zijn te bewonderen in Le Parc Baron (meer info hieronder).

De welvaart leed onder het gewicht van de Honderd Jarige Oorlog (14de eeuw, 1337-1453), maar keerde terug in de 15e eeuw onder Charles VII (1422-1461) met de steun van Jeanne d'Arc en regionaal ook van de Heren van Poitou zoals Arthur Richemont, Gilles de Rais, Dunois de Mervent en Amaury Lord Velluire. Bewonder een prachtig bewaard vakwerkhuis uit het begin van de 15e eeuw, aan de Rue des Loges.

Op het hoogtepunt van de Renaissance en in de 17e eeuw herwon Fontenay-le-Comte haar pracht. Vanaf deze datum dateert het Bélliard-plein met zijn arcadehuizen. Vensters met verticale raamstijlen, driehoekige frontons (oorspronkelijk gevonden in het oude Griekenland en Rome en opnieuw gebruikt in de Renaissance), smeedijzeren balkons en asymmetrische portieken werden een deel van de verbazingwekkende architectuur van Fontenay.

Het moet een kleurrijke tijd in de geschiedenis van de stad geweest zijn! Op de hoek van de Rue de la Fontaine en de Rue Goupilleau, bewonder de fontein van Quatre-Tias (1542), een renaissance-fontein met vier spuiten en het motto van de stad: Fons Fontanacum Felicium Ingeniorum Scaturigo ... Fontenay, fontein en bron van verstand. Tias is patois (Frans dialect) voor uitloop. De fontein is niet origineel - hij werd rond oktober 1898 door Octave de Rochebrun gerestaureerd.

In de tweede helft van de 16e eeuw zag Fontenay wel conflicten met de Religieuse Oorlogen. Uit deze periode stamt het versterkte Maison Billaud aan de Rue Gaston Guillemet, waarvan werd beweerd dat het ondergrondse vluchtwegen naar protestantse en katholieke kanten had. Altijd interessant om de opties te hebben!

In de 17e eeuw was het immense project van het drogen van de moerassen die in de Romeinse tijd begonnen, eindelijk voltooid. Het land was vruchtbaar, wat de plaatselijke handel versterkte. De Franse koning merkte dit op. Bestaande abdijen werden koninklijk bevonden, Richelieu werd benoemd tot kardinaal met Fontenay de koninklijke zetel. Belastingen werden opgelegd aan de armen - dus ook aan de abdijen. Lokale Huguenot (Franse protestanten) werden vaak op brutale wijze bekeerd tot het katholicisme, waardoor ze zich gedwongen voelden het gebied te ontvluchten.

Omdat velen van hen handelaars waren, en terwijl de edelen vrijgesteld bleven van belastingen, werd Fontenay geconfronteerd met een economische ineenstorting.

Een interessante kanttekening voor onze lokale Canadese en Amerikaanse vrienden: veel Acadians (afstammelingen van de Franse protestanten die de regio vanaf 1604 ontvluchtten om zich in Nova Scotia te vestigen, en later in New Brunswick), kwamen uit de regio Poitou. Nadat de Acadians door de Britten werden gedeporteerd in 1755, zochten sommigen onderdak in Quebec en een groot aantal werd in 1785 naar Louisiana gedeporteerd en werden uiteindelijk bekend als Cajuns.

Terug in Frankrijk was de 18e eeuw de tijd van verlichting (Eeuw van de Rede), maar er waren slechte oogsten, de bevolking had honger en veroorzaakte rellen en plundering - leidend tot de Revolutie. Nadat hij aan de macht kwam maakte Keizer Napoleon La-Roche-sur-Yon de hoofdstad van het gebied. Na vele eeuwen van welvaart en macht werd Fontenay-le-Comte een verlaten en vergeten stad. De indrukwekkende Tour Rivalland (1881 - Rivalland Toren) werd gebouwd door Gustave Rivalland (1824-1881). De toren staat net buiten het Château de Terre-Neuve. De toren is geconstrueerd van beton en gedecoreerd met vrijmetselaars-mozaïeken.

De 19e eeuw zag Octave de Rochebrune wonen en werken op Château de Terre-Neuve (Newfoundland). Zijn etsen zijn nog steeds gegeerde kunstwerken. Zijn originele koperen platen zijn te bewonderen in het kasteelmuseum (zie info hieronder). In de 20e eeuw bracht de beroemde Belgische auteur Georges Simenon (1903-1989) de Tweede Wereldoorlog door in Terre-Neuve, waar hij de populaire verhalen van Inspetor Maigrait bleef schrijven en aan een autobiografie werkte. Interessant genoeg werd de Rivalland Toren tijdens de oorlog bezet door de Duitsers, terwijl Simenon ervan verdacht werd een Duitse collaborateur te zijn, waardoor de auteur tegen het einde van de oorlog onder vuur lag.

Route Planning en Voorbereiding – 

Ochtend: bezienswaardigheden en markt. boodschappentas met koelbox en ijsblokken
Middag: picknick op de wallen
Namiddag: bezoek aan Chateau de Terre Neuve